adidas

Adidas

Begin 20ste eeuw sprintte een jonge Duitser door de bossen van Herzogenaurach. Rennen, zo hard mogelijk. Dat was zijn doel. Maar zijn schoenen werkten niet altijd mee. Zijn lokale textielbedrijfje toverde hij om tot een schoenmakerij en Adi Dassler ging zich concentreren op schoeisel. De gedachte dat zijn schoenen 100 jaar later wereldwijd verkocht zouden worden, leek ondenkbaar. Maar het woord ondenkbaar bestond niet voor Herr Dassler. Dat bewees het merk wel met alle sneakers die de eeuw erna van de band rolden. Het exacte punt waarop adidas sportieve schoenen voor alledaags gebruik ging maken, is moeilijk aan te wijzen. Het is een jarenlange overgang, langzaam evolueerde de sportschoen tot sneaker. Al vanaf de jaren twintig sportte de beste dames en heren op de schoenen van Adi Dassler. Toen het bedrijf in 1949 echt de naam adidas kreeg, viel in 1950 de allereerste sportschoen, de zwart-witte Samba, al direct in de smaak bij modeliefhebbers. Bedoeld voor voetballers op het veld werd het model ook gedragen naast het groene gras. Al sinds de jaren twintig maakte adidas ook schoenen voor de sport op de sintelbaan rondom de voetbalvelden. Pas in 1966 was de Gazelle de eerste atletiekschoen die de weg naar de straat vond. Intussen speelde aan de overkant van de oceaan in 1969 bijna driekwart van alle NBA-spelers op de Superstar, op dat moment verreweg de beste basketbalschoen ter wereld. Tien jaar later maakte de rapgroep RUN D.M.C. de Superstar onsterfelijk door ze te dragen in hun videoclips, weer twintig jaar later was het de beurt aan Pharrell Williams en zijn sprookjesachtig roze, rode en blauwe versies. Nog even terug in de tijd, want in diezelfde jaren zestig en zeventig werden leden van The Beatles en The Rolling Stones gespot op de Stan Smith – die eigenlijk bedoeld was voor het gras van Wimbledon, tennis inderdaad. Veel van de eerste adidas-sportschoenen vonden hun weg naar de straat. Toch blijven de wortels van adidas sneakers altijd diep in het sportveld liggen.

Bijna zestig jaar lang schoot adidas als een raket de lucht in. Er werd nog succes geboekt met de ‘basketbalsneaker’ Campus, tot eind jaren tachtig de motoren ineens uitvielen. De Duitse machine haperde flink. De lucht boven de fabriek kleurde grijs. Het werd tijd voor grote vernieuwing – en die moest ook duidelijk zijn in de sneakers. Terug naar de basis was het plan. De EQT moest dat gaan doen. Een schoen die uitgaat van het essentiële, al het overbodige kon weg. Geen onnodige luxe, zo zagen de Duitsers het graag. Vanaf dat punt kon adidas weer gaan vernieuwen. En ze leverden geen half werk. De hoge basketbalschoen Tubular kreeg in 1993 een flinke metamorfose met een opblaasbare zool (!), misschien wel iets te veel voor die tijd. Dat de ideeën van de adidas-designers toen wel potentie hadden, werd begin 2010 bevestigd. In hoog tempo vlogen de hits de voordeur uit, zelfs zonder sale. De ZX Flux bleek in 2014 een waardige uitbreiding van de Flux-serie van een aantal jaar eerder. Het echte werk begon met de uitvinding van Boost. Een zool van samengeperst schuim waar hardlopers op Ultraboost mee lijken te kunnen vliegen. En let op, daar is het patroon weer: een succesvolle sportschoen doet het ook goed op straat. De Ultraboost is nu misschien wel net zoveel sneaker als hardloopschoen. De sleutel bleek dus Boost (zelfs terug te vinden in Kanye Wests Yeezy). Want ook in de NMD werkte het schuim. In 2018 probeerde adidas de designlat nog even hoger te leggen, de boel op te schudden, met de Deerupt. Het is een van de eerste schoenen waar de drie adidas-strepen niet groot op zitten en over de hele schoen legden ze een ‘grid’, een soort gaas, web of stratenplan dat symbool staat voor vernieuwing en vooruitgang – zoals de hele schoen overigens. Misschien is het wel een voorbode van waar adidas naar toe wil met hun sneakers. Opvallend is dat de laatste grote sneakerhits van adidas, niet per se oorsprong hebben in de sport – meer uit de grote steden. Populair zullen ze ongetwijfeld blijven, ze lopen al zo lang mee. Want de baby’s van toen dragen de schoen nu als volwassenen, en wie weet gaat het bij hun kids net zo. Met het sportveld als uitgangspunt leken adidas sneakers al niet te stoppen, en nu de inspiratie ook uit de rest van de wereld wordt gehaald, lijkt onsterfelijkheid nabij.