Air Force 1

Het  verhaal van de Nike Air Force 1 begint in 1982. In die periode hingen de basketbalpleintjes in de buurt en de arena’s van de NBA al vol met de Nike swoosh. Toch was Nike niet de grootste naam in het in populariteit toenemende basketbal. Het werd tijd voor nieuwe trainers die comfortabel waren en waarmee je met de beste mee kon doen. De Air Force One bleek daarvoor perfect. De schoen gaf de concurrentie direct het nakijken: dit was de eerste basketbalschoen met Nike’s befaamde Air-technologie. Bijna eindigde het verhaal hier. Nike wilde het model in 1984 alweer uit de productie halen. Gelukkig wisten drie retailers uit Baltimore het merk ervan te overtuigen de Air Force 1 niet weg te doen. Die drie schoenenwinkels aan de oostkust van de Verenigde Staten hadden van dichtbij gezien hoe dol de mensen waren op de klassieke basketbalschoen. De populariteit van Nike Air Force One groeide buitengewoon snel, met name in enkele wijken in New York, Philadelphia en Baltimore. Basketballiefhebbers aasden erop een aanbieding goedkoop in de sale te kopen. Beschikbaar voor iedereen, van de profs tot ouders die voor hun kinderen op zoek waren naar een maatje junior of infant voor jongens en meisjes. In de jaren tachtig en negentig veranderde de originele basketbalschoen langzaam in een sneaker, en daarmee kwam een nieuwe hoedanigheid - die van statussymbool op straat. Beroemde hiphop-artiesten, maar ook bekende basketballers, begonnen de Air Force One buiten het veld om te dragen. Aan het begin van het nieuwe millennium landde het model bij de mainstream in NL en de rest van de wereld, waarmee het een essentieel onderdeel werd in mode voor heren en dames, zelfs voor kids. En nog steeds is het origineel een van de populairste sneakers verkrijgbaar. Geboren dus op de basketbalveldjes in Amerika, opgegroeid in de wijken aan de oostkust. Een van de redenen dat Nike erin slaagde gevestigde basketbalmerken te verslaan was door de AF1 te voorzien van Air-technologie. In de seventies bleek Air revolutionair in het hardlopen, en dat moest ook gaan gebeuren in het professionele basketbal. De luchtcabines in de zool boden de atleet overweldigend comfort. Het feit dat ze hoog waren en een klein riempje hadden, gaf de nodige steun aan de enkel. De legendarische Nike-ontwerper Bruce Kilgore gaf de zool een cirkelpatroon op de onderkant en stikte hem vast aan de upper. Goeie grip op de vloer en bewegingsvrijheid waren het resultaat. In 1982 schetste Kilgore de Air Force 1 High en Low, die was laag. Tien jaar later kwam daar de Mid bij. En op de 25ste verjaardag schonk Nike de wereld de Air Force 1 ‘07. Nog veel andere uitmuntende modellen, zoals de Air Force 1 Utility, zouden volgen.

De AF1 staat bekend om het wit, vereeuwigd in de All White, en de versie in het zwart, de All Black. De schoen was in die zin een leeg doek waarop ontwerpers en artiesten hun creativiteit kwijt konden. De Air Force 1 werd voorzien van elke denkbare kleur. Van het roze en bruin van de Wheat en Flax, tot het khaki en beige van de Vanchetta Tan. Ook werd hij gezien in het grijs in de Wolf Grey en in het rood en blauw. Daarnaast werd het mogelijk je eigen custom ontwerp te maken met Nike ID - de perfecte manier om je eigen stijl te creëren of een kind zijn fantasie te laten gebruiken - kleine maten voor jongens en meisjes waren namelijk beschikbaar. De kinderschoen kwam zelfs in maat baby. Het allereerste model was gemaakt van leer. Later kwamen daar canvas, suède en zelfs een fluwelen stof (velvet) bij. Dit was slechts het begin. De zool werd zo nu en dan gemaakt van gummateriaal, de bekendste versies ervan hebben een bruine gumzool. Het klassieke leer op de bovenkant maakte ook eens plaats voor het duurzamere TecTuff-leer. En in een ander model werd de hele upper gemaakt van kurk, het model heette de Cork. Zoals altijd bleek Nike niet bang voor een experiment. Duiken we in het grote aanbod van prints dan vinden we dezelfde designdurf. De Air Force One is ook ooit uitgerust met een gestippelde en gesproete bovenkant voor de Safari en de met groen gekleurde camouflage print van de Camo. Er kwamen modellen met sterren vastgemaakt of geprint op de zijkant, er kwamen versies met lichte en donkere print van slangenhuid, in de beroemde Snakeskin. We zagen we Skeleton voorbij komen, een schoen waarop een röntgenfoto van een voet te zien was. Op de AF1 Weatherman werd zelfs ooit het weerbericht afgebeeld, sattelietbeeld van het wolkendek boven het land. Een van de interessantste kenmerken die de AF1 kreeg, was een Flyknit-bovenkant. Het was natuurlijk slechts een kwestie van tijd voor de beroemde stiktechnologie uit 2012 zijn weg zou vinden naar de Air Force.

Het begon met de Nike Air Force 1 Flyknit die de mogelijkheden verkende van een bovenkant gestikt uit slechts een draadje. Het succes was enorm, grotendeels vanwege het verbluffende multicolor ontwerp meerdere kleurtjes in detail door elkaar gebruikt. Lang duurde het niet voor er een vervolg kwam, zoals de Air Force 1 Ultra Flyknit en de Air Force 1 Flyknit 2.0. Rond die tijd bracht Nike de sneakerwereld nog een ander speciaal model: de Air Force 1 Foamposite. Dat model had een glimmende upper, geïnspireerd door de gelijknamige basketbalschoen uit 1997. De hoge en lage uitsnede van de schoen, het handelsmerk van de AF1, onderging wat aanpassingen door de jaren heen. Zo zagen we de Air Force 1 Ultraforce die het hoge design combineerde met een sokvorm rond de enkel. Dan hadden we de opvallende Nike Special Field Air Force 1; een extra hoog model met meerdere banden die om het onderbeen klemden. Vergelijkbaar daarmee was de Nike SF Air Force 1 High, ook met stof rond het onderbeen. Het halfhoge (mid) model daarvan is min of meer de ruigere versie van de klassieke AF1 Mid. En dan heb je nog de Air Force 1 Jester, met verlaagde swoosh. De zool bleef door de jaren heen ook niet onaangetast. Zo kreeg de wereld: de Air Force 1 Lunar, in zekere zin de klassieke Air Force maar dan met Lunarlon-zool. Zag er even anders uit, maar bood hetzelfde comfort. Brengt ons bij de vergelijkbare Air Force 1 Duckboot, een hoog laars-achtig model. Deze had ook een Lunar-zool en was zeer warm, ideaal voor de winter. In andere modellen werd de zool verhoogd, naar een platform-model voor vrouwen, zoals de Air Force 1 Sage Low en de Air Force 1 Upstep. Een andere schoen speciaal gemikt op vrouwen was de Air Force 1 Shadow, met fraaie dubbelgestikte panelen. In al die jaren werden submodellen herontworpen en opnieuw vormgegeven, wat soms leidde tot unieke kenmerken en speciale materialen, kleuren en prints, zoals de strakke Downtown. Veel van deze modellen vallen onder het label Air Force 1 Premium.

De meeste van de hierboven genoemde modellen waren altijd beschikbaar, iets wat niet op ging voor de modellen hieronder - zeer exclusive waren ze. Verschillende artiesten, mode-ontwerpers, merken en atleten kregen van Nike de kans een eigen AF1 te ontwerpen. Vooral Amerikaanse hiphop-artiesten maakten de schoen populair. Jay-Z en Fat Joe kregen een eigen paar en Nelly promootte het model in een van zijn nummers. Later ontwierp muzikant Travis Scott de AF-1 Travis Scott, ook bekend als de Cactus Jack, waarin verwijzingen zitten naar Houston, Texas, de stad waar hij opgroeide. Het hiphoplabel Roc-A-Fella kreeg een custom model, genaamd de Rocafella - met het ROC-logo gedrukt op de zijkant van de hak van de verder compleet witte schoen. Een ander interessant bedrijf waarmee Nike samenwerkte, was het mediabedrijf Uninterrupted, van basketballer LeBron James. Het leverde ook een totaal wit model op, maar met een zwarte en blauwe marker erbij - zodat de eigenaar ze zelf kon versieren. De witte en oranje Air Force Just Do It - onderdeel van de JDI-collectie - ziet er door de meerdere kleine logo’s en details gelinkt aan de slogan ook uit alsof er op getekend is. Andere speciale en gelimiteerde collecties waren de Swoosh pack, met vervangbare swoosh met klittenband, en eentje met een grote smiley op de zijkant, als onderdeel van de Have A Nike Day-lijn. Langzaam maar zeker drong de Air Force 1 door tot de modewereld. Ontwerper Virgil Abloh nam het voortouw met de lancering van de AF1 x Off White. Abloh gaf het originele ontwerp opnieuw vorm door het toevoegen van de herkenbare oranje tag en door de basiskleur, naast het retro zwart en wit, ook fel geel en blauw te kleuren. Meerdere modellen zagen het daglicht in samenwerking met kledingmerk Supreme. Zulke AF1 x Supreme waren verkrijgbaar in hoog, laag en mid, met of zonder print - veel variatie dus. Nog zo veel meer collabs zijn er te noemen, maar twee die eruit staken zijn de Clot en de Fragment, net als de collaboration met kledingmerk Carhartt. Soms bleef de Nike Air Force 1 dichtbij de roots, bij sport. Stervoetballer Cristiano Ronaldo kreeg zijn eigen Air Force CR7 met details in het goud. En uiteraard herinnerde Nike iedereen eraan waar de schoen vandaan kwam, uit het basketbal, met de AF1 NBA, een eerbetoon aan de geschiedenis van de schoen op en naast het veld.

Air Force 1 Low

Als we terug zouden reizen naar 1982 en een rondje zouden lopen door de grootste steden aan de oostkust van de Verenigde Staten, zouden we overal de Nike Air Force 1 Low zien. Op de basketbalveldjes en op straat. Met de lancering in de vroege jaren tachtig was de Air Force 1 met de indrukwekkende Air-technologie het nieuwe grote ding in basketbal, maar ook op straat maakte-ie naam. Dit gold vooral voor de Air Force 1 Low, die lager afgesneden was bij de enkel dan de High. Aanvankelijk waren de populairste versies in zwart en wit leer. Decennia later werden ze herboren als de Triple Black en Triple White, kwamen er nieuwe versies langs, in navy blauw bijvoorbeeld, en maakte het leer plaats voor andere materialen, zoals suède. Die sneakers kregen de naam Air Force 1 Essential Low, waarmee het woord ‘essential’ benadrukte dat het om het originele uiterlijk ging. Later kreeg het model een vrouwelijk tintje met de komst van de Nike Air Force 1 Sage Low, met hogere zool en in kleuren als beige en olive (olijfgroen).

Air Force 1 High

De originele versie van de AF1, die de basketbalwereld deed schudden, was de Nike Air Force 1 High. Hij was geïnspireerd op het ontwerp van een wandelschoen. In die tijd waren het comfort, de stabiliteit en het uiterlijk ongeëvenaard in de sport. Het model was zo baanbrekend - door de technologie en de looks - dat het op prestatie gerichte model mode werd voor op straat. Het model dat hoog was (de high top) sprak veel jongeren aan op straat. De Air Force 1 High oogde stoer en basketbal was een enorm populaire sport. Zoals eerder vermeld, zagen drie schoenenwinkels van dichtbij hoe erg men onder de indruk was van het hoge model. Zij vroegen Nike voor nieuwe levering en begonnen de ‘Color of the Month Club’, waarbij ze regelmatig nieuwe colourways lanceerden. De basiskleur van de schoen veranderde van wit en zwart naar blauw en bordeaux van de burgundy, met de swoosh steeds in een andere tint. Zonder die winkeliers zouden we misschien wel nooit van de Air Force 1 hebben gehoord.

Air Force 1 Mid

De jaren tachtig waren goed voor Nike-schoenen. Meerdere Jordans, de eerste Air Max en twee Air Force 1-modellen werden gelanceerd. De Air Force 1 stapte vrij snel over van het basketbalveld naar de straat, waardoor de AF1 Low en High in no-time legendarisch werden. Na iets meer dan tien jaar was de sneaker niet meer weg te denken uit de straatcultuur en was het model net zo goed onderdeel van basketbal als van de hiphopscene. Het duurde zo’n twaalf jaar voor er een opvolger kwam. Het gebeurde in 1994, met de Nike Air Force 1 Mid, een stijlvolle tussenweg van de Low en de High. De Air Force 1 Mid had dat lichtgewichtgevoel van het lage model en de stabiliteit van de hoge versie uit 1982. Door het riempje rond de enkel leek de Mid behoorlijk op de High. Toch was hij niet zo groot als dat eerste Air Force-model.

Air Force 1 07

Weinig schoenen bouwden in zo’n korte tijd zo’n erfenis op als de AF1. Zelfs 25 jaar na de geboorte zat de de Air Force 1 nog in ieders gedachte. In 2007 werd de 25ste verjaardag van de schoen gevierd met een feestmodel: de Nike Air Force 1 07. Over het algemeen veranderde er esthetisch niets aan de Air Force 1 07, een ode aan het klassieke ontwerp. Een paar kleine verandering werden doorgevoerd; verschillende groottes van de Swoosh, zoals te zien in de Air Force 1 07 LV8, en andere kleine toevoegingen, zoals logo’s en lusjes bij de achillespees, zoals te zien in de Air Force 1 07 LV8 Utitlity. Die versie van de Nike Air Force 1 LV8 werd vooral verkocht in het zwart en wit, maar kwam ook in andere kleuren en met een gumzool, te zien in de Style. De beschikbare kleuren waren zwart en groen, maar ook grijs en roze. Het jubileummodel werd ook omgetoverd tot een Premium, met verschillende materialen in de bovenkant en kleuren zoals zilver en geel. Met het produceren van een aantal SE-modellen (special edition) gingen ze nog een stapje verder. Die Air Force 1 07 SE springen er werkelijk uit. Ze zijn te herkennen aan zeldzame kleurencombinaties, verhoogde zolen, weerkaatsende panelen op de upper en gedetailleerde prints met de Swoosh erop. Hoe weet je nou of je kijkt naar een normale AF1 of een 07? Werp een blik op het uiteinde van de veters op de wreef. Glinstert daar een metalen plaatje? Dat betekent dat je kijkt naar een echte Air Force 1 07.

Air Force 1 Utility

Alsof de Air Force One nog niet cool genoeg was, besloot Nike er een ‘Utility’ van te maken. Een aantal Nike-sneakers onderging dezelfde interessante metamorfose, die het model gedurfder en meer high-tech maakt. Van origine was de AF1 al sterk, maar natuurlijk, de Nike Air Force 1 Utility leverde ons iets nieuws op: een kleinere, tweede swoosh, tekst vlak naast de veters en een drieledig treklusje bij de Achillespees op de achterkant bij de hak. Andere noemenswaardige versies bevatten een grote klittenbandstrip en een bruime gumzool. De Air Force 1 Utility voegde wel degelijk iets toe aan de lijn. Het gaf de AF1 een randje en een nog stoerdere uitstraling. En dat is knap, in de wetenschap dat de Air Force 1 geboren is op de basketbalveldjes in de buurt en opgroeide op straat.