Gazelle

We duiken direct in de intrigerende geschiedenis van de Gazelle. Het begon allemaal in de jaren zestig met een Amerikaanse atleet uit Clarksville, Tennessee, genaamd Wilma Rudolph. Met haar indrukwekkende, lichte tred won Rudolph de gouden medaille op de 200 meter bij de Olypmische Spelen van 1960 in Rome. Ze verdiende er de bijnaam ‘The Black Gazelle’ mee, en geruchten gaan dat de adidas Gazelle naar haar vernoemd is. Officieel bevestigd werd dit nooit, maar het is een behoorlijk cool verhaal, een verhaal dat weergeeft dat de roots van de Gazelle liggen op de atletiekbaan, als hardloopschoenen. De originele lancering in de 60s was tweeledig. De ene versie werd gelanceerd in het rood, de ander in het blauw. Het kleurenverschil was om aan te geven dat iedere versie een uniek doel had. De blauwe was om op te trainen, door het kangaroesuède op de upper en micro-grip onder op de zool kon dat goed. De rode was, daarentegen, meer gericht op het prestatiegerichte deel van sport. Adidas testte beide versies bij professionele handbalspelers en bij het Duitse nationale voetbalelftal. Nu heb je een duidelijk beeld van de oorsprong van de adidas Gazelle. Het model was altijd bedoeld als prestatiegerichte trainingsschoen, maar ging vrijwel direct na de lancering ook verder als lifestyleschoen en vanaf halverwege de jaren zeventig wilden veel dames en heren een paartje kopen. Tegen die tijd werden de schoenen al meer gezien als modieus schoeisel dan trainers om in te sporten. In de jaren tachtig braken de sneakers door in NL en de rest van Europa. Vooral bij Britse voetbalfans en in de Britse dans-, muziek- en kunstscene waren ze populair. Met de groeiende populariteit kwamen ook coole, nieuwe kleuren. Materiaal kreeg een update en de schoen kwam uit als kinderschoen voor het kind met maat junior, voor zowel jongens als meisjes. Met deze nieuwe modellen in maat infant en toddler (voor kleuters) kon je zelfs een baby zien in de populaire hardloopschoen. Kids ontdekten ook snel dat de Gazelle goed was om in te skaten; de classic werd vervolgens opgepikt door kinderen die graag skateboarden. In de vroege jaren negentig werd de sneaker onderdeel van de belangrijke EQT-lijn. Britse popbands als Oasis begonnen het model te dragen. Door al die zichtbaarheid bleef de verkoop van de Gazelle, ook als aanbieding in de sale, alleen maar toenemen, ongeacht de prijs. In de nieuwe eeuw lanceerde adidas de retro Gazelle Vintage, ter ere van de originele schoenen uit de 60s. Vier decennia na de lancering was de jeugd nog steeds in de ban van de stijl van de Gazelle. Maar waarom? Dat moest door het design komen...

Vergelijk je de Gazelle uit de 60s met de adidas Gazelle OG van nu, zie je niet veel verschil, voor het grootste deel is het hetzelfde klassieke design. Zelfs de micro-grip schuimzool, die nu nog steeds goed werkt voor gebruik indoor, bleef eigenlijk hetzelfde. De witte strepen, het paneel bij de achillespees en het materiaal zie je ook. In de jaren zestig was de Gazelle de eerste adidas-schoen met een bovenkant van suède. Perfect voor de pasvorm en de bewegingsvrijheid van de atleet. Tegenwoordig wordt het model nog altijd voornamelijk verkocht met een suède bovenkant, hoewel hij ook werd gelanceerd met moderne (gebreide) knit-technologie, zoals Primeknit. In de 21ste eeuw werden bovenkanten van mesh en leer uitgebracht. Verschillende materialen werden versierd met een groot aantal verschillende prints. De Floral, met een meerkleurige bloemenprint, bleek vooral populair bij de vrouwen. Voor kleur in bredere zin begon het in de 70s met de rode en blauwe versie, wat al vrij revolutionair was. In die tijd was het ongebruikelijk nieuwe schoenen te lanceren in felle kleuren, laat staan men keuze te geven tussen verschillende kleuren. Toch was dit precies wat adidas deed. Je zou kunnen zeggen dat de bordeaux gekleurde Maroon en Burgundy decennia later de nakomelingen waren van de rode variant, en dat de Bluebird, in vergelijkbare tinten, dat was van de blauwe variant. Adidas zette zwaar in op het benadrukken van het kleurverschil in de originele schoenen om verschillende functies uit te lichten - een trainer versus prestatiegericht schoeisel. Naarmate de tijd verstreek bleek de adidas Gazelle het meest geliefd als dagelijkse mode. In de jaren tachtig werd-ie meer in de markt gezet als een trainings- en vrijetijdsschoen, met nieuwe kleuren zoals groen (green) en lime. Andere groenige tinten die werden toegevoegd aan het kleurenpalet waren de turquoise Tea en een olive (olijfgroene) versie. Naarmate de populariteit groeide in de late 80s en vroege 90s, kreeg het model een paar kleine esthetische en materiële updates, net als een uitbreiding van het aantal kleuren. In het begin van de jaren negentig werd zwart (black) nadrukkelijk in de markt gezet in de klassieke zwart en witte adidas-kleurencombinatie. Vanaf dat moment groeide de keus exponentieel. Het gebruik van de klassieke kleuren werd tot het uiterste gedreven, wat leidde tot de All White, in helemaal wit, en de All Black. De schoen kwam ook uit in het grijs, met de All Grey en de Cork Grey. Felle zomerkleuren werden geïntroduceerd. We zagen lichtblauw en mint komen in de pastel-collectie, en de Rose Gold, die met een voornamelijk roze bovenkant een vergelijkbare kleur had als de Blush en de Peach, terwijl die in goud ‘Gazelle’ geprint hadden parallel aan de drie strepen op de zijkant. Modellen met een iets ruigere zomeruitstraling konden beige en cream zijn, of nude en khaki. Deze naar bruin leunende tinten gaven de Gazelle een lekker kleurtje, een tan. Misschien was geel (yellow), die de trainer erg flitsend en zonnig maakte, wel de ultieme zomerkleur. Vond je nou geen kleurencombinatie naar jouw voorkeur, dan kon je met adidas mi Gazelle een eigen custom design maken voor een relatief goedkope prijs.

We bespraken eerder al wat kleine updates die de adidas Gazelle kreeg in de late jaren tachtig en de vroege jaren negentig. Die updates stopten daar niet. Er werden veranderingen aangebracht aan het materiaal en de verdikte plekken bij de hiel, die uiteindelijk zouden leiden tot een nieuw model, de Gazelle 2. De II was eigenlijk gewoon een geüpdatete versie van de klassieker, wat geen grote esthetische veranderingen opleverde. In andere submodellen konden verschillen veel makkelijker worden gespot. In de adidas Gazelle Gum Sole bijvoorbeeld, verving bruin gummateriaal de originele schuimzool. Dan was er de Platform, die een verhoogde zool kreeg, en de Velcro, waarin de veters werden vervangen door riempjes met klittenband. Om de schoen een meer vintage uitstraling te geven voegde adidas een extra logo toe naast de veters. Dat model werd de Gazelle Super genoemd en leek doordat extra logo erg op andere adidas-sneakers uit de 80s. Een collectie die een paar jaar daarna kwam, om het Duitse bedrijf nieuw leven in te blazen was EQT. In 2019 werd de forse adidas EQT Gazelle in het zonnetje gezet met een speciaal paar dat zeer anders was dan de originele versie. Een zeer interessante schoen, want het leek op een hoogwaardig model. De originele schoen werd later herontworpen door beroemde mode-ontwerpers en onder meer verkocht tussen andere limited edition modellen, zoals de adidas Consortium Gazelle. Exclusief, geen merk met grote korting dus. Nu we het over mode-ontwerpers hebben; de Gazelle had een aantal indrukwekkende collabs met grote namen uit de modewereld. In 2016 was er de samenwerking met het in Chicago gevestigde streetwear-kledingmerk Saint Alfred. Het leverde een gladde, gebroken witte, suède schoen op. Een andere gedenkwaardige samenwerking was met het Deense modemerk Wood Wood. Het zwarte en het gebroken wit van de Gazelle x Wood Wood oogde ook zeer smooth. Een reusachtige samenwerking op technologisch gebied kwam tot stand toen de sneaker werd uitgerust met Gore-Tex-technologie, waardoor de schoen waterdicht werd. Deze GTX-collab resulteerde in een city pack, bestaande uit schoenen waarbij het ‘Gazelle’-label werd vervangen door namen van steden als Amsterdam, Londen, Milaan en Moskou. Met deze pack refereerde de Gazelle aan ‘s werelds grootste steden, vrij toepasselijk voor een schoen die over de hele wereld geliefd was.

Gazelle OG

Alsof de traditionele modellen van de Gazelle nog niet jaren zestig genoeg waren, bracht adidas een versie uit, de adidas Gazelle OG, waarbij echt de nadruk lag op het old school-uiterlijk. De wortels van deze versie liggen in 1968, het jaar dat-ie gelanceerd werd als indoor voetbalschoen. Een duik in de details van de schoen laat goed zien hoe origineel dit model was en hoe de sneaker nu nog zo ongelofelijk vintage kan zijn. Het opmerkelijke aan de adidas Original Gazelle OG was dat je direct iets unieks opmerkt. De trainer had een puntvorm en was veel slanker dan andere Gazelle-modellen. De zool was ook vrij nauw, wat invloed had op de pasvorm van de schoen, en waardoor het model een lichter draaggevoel kreeg. Daarbij was de ruimte rond de tenen wat kleiner, de tong niet zo lang en reikten de veters verder. Dit alles maakte de Gazelle OG in zijn geheel vrij strak. De branding was ook vrij smooth gedaan. Op het paneel op de hiel zat alleen het Trefoil-logo, geen geschreven ‘adidas’ zoals je misschien zou verwachten, en de naam werd ook niet geprint aan de zijkant langs de drie strepen. Daarentegen kreeg de schoen een horizontale stempel, een klein stukje verwijderd van de drie strepen. Een klein detail waardoor het leek alsof de schoen rechtstreeks uit de jaren zestig kwam, was de gekartelde driestreep en het paneel waar de veters doorheen waren getrokken. Combineer dat met zacht suède en daar had je je klassieke vintage sneaker. Ook was hij beschikbaar in een upper van leer, die vooral mooi was in compleet zwart of wit. Een van de klassiekste kleuren beschikbaar was waarschijnlijk het navy donkerblauw. Waren die kleuren voor sommigen niet gedurfd genoeg, geen zorgen, de OG kwam ook in levendig paars (purple), groen en oranje (orange). In zowel maten voor dames als heren. Niet veel submodellen werden gemaakt van de Gazelle. Het origineel zat zo goed in elkaar dat het gewoon niet nodig was. En deze trainer is al sinds 1968 in leven, welverdiend. Over het algemeen was de Gazelle OG door het slanke ontwerp vrij licht van gewicht. Hierdoor leek de schoen minder fors, minder chunky, dan andere modellen en bovendien gaf het de schoen die ongelooflijke retro look. Om die reden past het label OG perfect.