adidas Gazelle

Gazelle

De adidas Gazelle werd voor het eerst uitgebracht in de jaren '60, toen hij baansprinters hielp bij het behalen van wereldrecordbrekende Olympische successen. Spring vooruit naar vandaag, en het hedendaagse silhouet heeft een boeiende vintage aantrekkingskracht die niet toevallig tot stand kwam.

In 1960 verscheen de adidas Rom aan de voeten van de snelste vrouw ter wereld, Wilma Rudolph, die van de Olympische Spelen in Rome terugkeerde als de eerste vrouwelijke Amerikaanse atlete in de geschiedenis die drie keer goud won op het toernooi. De Rom had enkele interessante esthetische accenten, zoals een honingraatstructuur op de zool die een rimpeleffect creëerde en een suède neus, die een voorloper waren van de moderne Gazelle. Op de Olympische Spelen van Tokyo in 1964 werd in het geheim een nieuw ontwerp uitgebracht, de adidas Olympiade, die werd geleverd met een extra hiellipje en geliefd was bij het Duitse sprintteam. 

De schoen die uiteindelijk bekend zou worden als de adidas Gazelle begon langzaam vorm te krijgen. 

In 1966 werd de eerste Gazelle uitgebracht met ontwerpgrondslagen die leken op die van de Olympische sprintschoenen: een suède bovenwerk met twee verschillende versies in verschillende kleuren geverfd, een gestikte overlay aan de voorkant van de voet die de veterkooi met de teen verbond voordat hij zich in een 'T' vorm uitspreidde, drie witte middenvoetstrepen, een aparte tussenzool en een haklipje. Elk van de twee release kleuren gaf een ander bedoeld gebruik aan. De rode versie was gemaakt om buiten te worden gebruikt en had een stevige, doorzichtige gomrubberen zool met een ingedeukt, golvend patroon dat was ontleend aan het 'Olympiade' ontwerp. De blauwe bevatte een nieuwe luchtbeltechnologie in de zool die de stap verzachtte, waardoor hij beter geschikt was voor gebruik binnenshuis. De adidas Gazelle gebruikte kangoeroe-suède om de blauwe en rode kleuren van het origineel een ongelooflijke levendigheid te geven, vooral in vergelijking met de vorige geverfde leren modellen. Beide iteraties hadden ook enkele gemeenschappelijke kenmerken, waaronder ondersteuning door de boog, een gedempte enkelzone en een voorgevormde tong. Ten slotte kwamen de drie witte adidas strepen in een zigzagpatroon voor een nieuwe verandering van het oorspronkelijke ontwerp.

Terwijl de Gazelle in de jaren 70 en 80 aan populariteit won, probeerde adidas verschillende buitenzolen uit en voegde ook een gedempte hiel en een tong van polyurethaan toe. Tijdens de Olympische Spelen van 1972 in München hief de Amerikaanse zwemmer Mark Spitz zijn Gazelles naar het publiek tijdens de ceremonie voor een van zijn zeven gouden medailles. Dit bracht een gesprek op gang over productplaatsing in de sport en deed wonderen voor de groeiende populariteit van het silhouet. 

Na verloop van tijd verschoof de nadruk van de schoen geleidelijk van sport naar meer vrijetijdsbesteding en lifestyle. Maar pas in de jaren tachtig en begin jaren negentig, toen de lijn versierd werd met een groter aantal kleuren, werd het een volwaardige lifestyle schoen en kreeg het een cultstatus. Een plaats waar hij echt van de grond kwam was het Verenigd Koninkrijk, waar hij werd geadopteerd door mensen uit alle lagen van de bevolking, waaronder Britse 'terras' voetbalsupporters en rockbands als Oasis en Blur, die in de jaren '90 belangrijke culturele beïnvloeders waren. 

In 1993 verscheen Kate Moss, een jong en mooi supermodel, in kleermakerszit op een bank en beet nonchalant op het uiteinde van haar duim. Ze droeg een zwarte broek, een zwart topje met bandjes en een paar kastanjebruine Gazelles. Moss' nonchalante pose en de Gazelles vormen de twee centrale punten van het beeld, dat door Denzil McNeelance werd geschoten tijdens een low-key testopname. Als de Gazelle's nog een bevestiging nodig hadden van hun culturele relevantie, dan was dit iconische beeld het wel.

De heruitgave van 2016, die de oorspronkelijke energie van de jaren 90 kanaliseren, was gebaseerd op het silhouet van 1991 en bevatte dezelfde zeshoekige buitenzool, kleurstellingen en materialen. De campagne bevatte een gecollageerde, onafgewerkte, scrappy bewerking van de oorspronkelijke afbeelding van Moss uit 1993, gemaakt door de digitale kunstenaar Doug Abraham. De heruitgaven werden omarmd als een stijlvol stuk streetwear en werden zelfs door James Bond gedragen als sportschoenen, wat hun enorme interculturele relevantie onderstreept. 

De adidas Gazelle begon zijn leven aan de voeten van sprinters in de jaren zestig, voordat hij uitgroeide tot een prestatiegerichte schoen voor gebruik binnenshuis die snelheid en wendbaarheid bood. In de jaren zeventig werd hij gevierd door een Olympische zwemmer die een gouden medaille won, terwijl hij in de jaren tachtig werd gedragen op de lawaaierige terrassen van Britse voetbalvelden. In de jaren negentig ondersteunde het de energie en cultuur van Blur, Oasis en Kate Moss, en in de jaren 2010 gleed het met zijn populaire heruitgave terloops de streetwear-cultuur binnen. De soepelheid van deze overgangen is te danken aan het strakke, sportieve, vintage uiterlijk en het gebruik van hoogwaardig suède. Geïnspireerd door het dier waarnaar hij is vernoemd, hebben de gratie, schoonheid en sportiviteit van de Gazelle ertoe bijgedragen dat hij tot op de dag van vandaag een blijvend fenomeen is.